Historia Międzyszkolnego Klubu Euro-Atlantyckiego w Płocku

Marek Mroczkowski

Historia MKE-A

Geneza Klubu sięga 1997 roku, kiedy płocki nauczyciel historii i wiedzy o społeczeństwie Marek Mroczkowski utworzył Międzyszkolny Klub Europejski dla młodzieży LO im. Władysława Jagiełły, I Prywatnego LO im. Marceliny Rościszewskiej i I Prywatnego Liceum Sztuk Plastycznych. Przedsięwzięciu sprzyjali patroni płockich szkół. Władysław Jagiełło przez prawie pół wieku panował […] w dwóch państwach złożonych z trzech narodów, z których każdy miał swój język, kulturę, wiarę, obyczaje i własną dawną historię, i stał się architektem monarchii wielonarodowej i wielowyznaniowej, która zmieniła obraz i dotychczasowe dzieje Europy Środkowo-Wschodniej . Marcelina Rościszewska to Polka urodzona w kurlandzkiej części łotewskich dziś Inflant, spokrewniona po matce z litewskimi Landsbergisami (z Niemców bałtyckich), Przełożona Gimnazjum Żeńskiego im. Hetmanowej Reginy Żółkiewskiej . Działalności MKE przyświecała też myśl Jana Pawła II o królewskiej małżonce Jadwidze – świętej patronce Polski w jej dziedzicznym wymiarze – Polski […] zjednoczonej z Litwą i Rusią: Rzeczpospolitej trzech narodów, która zaniosła Ewangelię braciom Litwinom. I dokonała tego wraz ze swoim małżonkiem, królem Władysławem Jagiełłą .

Potrzebę i prawidłowość proeuropejskich zamierzeń MKE umocniło przemówienie Jana Pawła II w Parlamencie RP, wygłoszone przed Zgromadzeniem Narodowym 11 czerwca 1999 r.: Polska ma pełne prawo, aby uczestniczyć w ogólnym procesie postępu i rozwoju świata, zwłaszcza Europy. Integracja Polski z Unią Europejską jest od samego początku wspierana przez Stolicę Apostolską. Doświadczenie dziejowe, jakie posiada Naród polski, jego bogactwo duchowe i kulturowe mogą skutecznie przyczynić się do ogólnego dobra całej rodziny ludzkiej, zwłaszcza do umocnienia pokoju i bezpieczeństwa w Europie .

Celem działania Klubu jest zainteresowanie uczniów dziejami Europy jako wspólnoty historyczno – kulturowej, religijnej, społecznej, ekonomicznej i politycznej, budowanej na fundamencie filozofii greckiej, prawa rzymskiego i aksjologii chrześcijańskiej . Nasza młodzież – pokolenie JP II – wracając do swoich korzeni, jest w stanie przezwyciężyć czas kryzysu wartości, związany z modernistycznym relatywizmem, konsumpcyjnym materializmem i postmodernistycznym nihilizmem oraz z naporem obcych Europie ideologii terroru i pogardy dla życia. Konieczne jest zatem odwołanie do chrześcijańskiego systemu wartości, opartego o zasady personalizmu, dobra wspólnego, solidarności, wywiedzione z wartości tak podstawowych jak prawda, sprawiedliwość, miłość, wolność, będących fundamentem praw człowieka i obywatela, a także było budowanie gospodarki rynkowej i społeczeństwa obywatelskiego w ramach UE, przy równoczesnym dbaniu o szczególne relacje w ramach NATO ze Stanami Zjednoczonymi, będącymi głównym gwarantem bezpieczeństwa światowego, także po upadku imperium sowieckiego .

Do naczelnych zadań programu realizowanego przez MKE-A należy budzenie wśród młodzieży patriotyzmu i poczucia dumy narodowej, które gwarantuje świadome uczestnictwo w procesach integracyjnych Europy i zwiększanie wiedzy młodego pokolenia na temat UE i NATO. Celem praktycznym jest przygotowanie do studiów akademickich w cywilnych i wojskowych uczelniach polskich i zagranicznych w zakresie europeistyki, stosunków międzynarodowych, nauk politycznych, prawa i administracji, polityki społecznej, ekonomii, zarządzania, dziennikarstwa .

Organizowane ćwiczenia i konwersatoria dotyczą historii integracji europejskiej, podstaw gospodarczych Unii Europejskiej, europejskiej integracji politycznej, euroatlantyckiego systemu bezpieczeństwa, zagrożeń tożsamości narodowej, religijnej i kulturowej w obliczu procesów globalizacji. Członkowie MKE współtworzą regionalny konkurs europejski, specjalistyczne wystawy szkolne i stoiska w ramach dorocznych pikników europejskich, uczestniczą w spotkaniach i wycieczkach studyjnych w kraju i za granicą, organizują debaty i sesje naukowe, biorą udział w olimpiadach oraz ogólnopolskich i międzynarodowych konkursach przedmiotowych .

Zajęcia odbywają się w pomieszczeniach pomalowanych barwami unijnymi. Tytuły rozwieszonych map wskazują realizowane elementy programowe: Imperium Romanum, Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego, Rzeczpospolita Obojga Narodów, XI wieków Polski w Europie, a także Kultura duchowa Europy i Kultura materialna Europy. U góry wiszą flagi państw UE, a w wydzielonym poczcie flagi Polski oraz Stolicy Apostolskiej i Stanów Zjednoczonych, co symbolizuje bezpieczeństwo duchowe i militarne Rzeczpospolitej Polskiej. Efektem współpracy z Urzędem Komitetu Integracji Europejskiej, Ośrodkiem Informacji i Dokumentacji Rady Europy, Centrum Europejskim Uniwersytetu Warszawskiego oraz ambasadami państw Unii Europejskiej i NATO jest kompleksowe wyposażenie MKE-A w materiały źródłowe i opracowania naukowe, czasopisma, atlasy historii integracji europejskiej i mapy, kasety i płyty CD. MKE-A dysponuje też komputerami wraz z łączem internetowym.

W minionej dekadzie wielu uczestników zajęć zyskało najwyższe wyróżnienia w kraju i za granicą. Magdalena Nowacka i Katarzyna Nowak zostały laureatkami Ogólnopolskiej Młodzieżowej Akademii Wiedzy o Integracji Europejskiej Uniwersytetu Warszawskiego (1998) . Marcin Barankiewicz zajął VIII miejsce w Ogólnopolskim Konkursie Wiedzy o UE Uniwersytetu Warszawskiego i WSH w Pułtusku, a z Aleksandrą Andraszek, Iwoną Zdrojewską i Krzysztofem Nowickim zajął II miejsce w Ogólnopolskim Konkursie Wiedzy o Państwach UE Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza i Fundacji UNI – TERRA (2000) . Piotr Krośnicki został laureatem, a Marcin Nowak finalistą II Ogólnopolskiego Turnieju Wiedzy Europejskiej Wyższej Szkoły Menedżerskiej SIG i Fundacji „Dom Europejski” w Warszawie (2001). Piotr Ząbkiewicz uczestniczył w finale VI Olimpiady Wiedzy o UE Uniwersytetu w Szczecinie (2002) . Piotr Bojaruniec został laureatem II Ogólnopolskiego Konkursu Wiedzy o Parlamentaryzmie Europejskim Europejskiego Centrum Młodzieży i Rozwoju Demokracji Lokalnej (2003) . Jakub Struzik uczestniczył w finale II Olimpiady Wiedzy o UE Wyższej Szkoły Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora (2004) .

Sukcesem w skali światowej poszczycić się może Marika Michalska. Jako jedyna Europejka została laureatką Young Artist Competition CONNECTING GLOBAL VILLAGES programu Youth Connect Global Communities & Advocate for Peace Through Artwork, realizowanego przez Sisters Cities International i w obecności Prezydenta Płocka Mirosława Milewskiego otrzymała nagrodę z rąk Attaché ds. Kultury Ambasady USA w Polsce Patricka Leahy’ego oraz stypendium Prezesa Rady Ministrów RP (2005) .

W ostatnich latach uczniowie odnoszą sukcesy w Międzynarodowym Konkursie „Aliante”, obejmującym Estonię, Łotwę, Litwę, Polskę, Czechy, Słowację, Węgry, Rumunię, Holandię, Niemcy, Wielką Brytanię i USA. W „Aliante 2006” VIII miejsce w Polsce zajęli Tomasz Pilarski i Kamil Rączkowski (2006) . W edycji „Aliante 2007” Tomasz Pilarski i Marcin Miedziński zostali laureatami finału, rozgrywanego w Rheindahlen w Północnej Nadrenii–Westfalii, siedzibie Korpusu Sił Szybkiego Reagowania Dowództwa Połączonych Sił Zbrojnych NATO .

Członkowie MKE-A brali udział w latach 2000 – 2007 w obozach naukowych, wycieczkach studyjnych i rejsach europejskich. Aleksandra Andraszek, Iwona Zdrojewska, Marcin Barankiewicz i Krzysztof Nowicki byli na obozach językowych w Wągrowcu i Rogowie nad Bałtykiem (2000) . Marcin Barankiewicz jako stypendysta Fundacji Schumana uczestniczył w szczycie europejskim w Nicei (2001) . Karolina Kapusta, Martyna Jaworska i Katarzyna Ciecierska, wystawiały swe prace w Auxerre w „Salonie Jesiennym” (2001) . Piotr Krośnicki wziął udział w VIII Eurorejsie po Europie Zachodniej do Kwatery Głównej NATO w Brukseli (2001) . Cały zespół zrealizował wycieczkę „Szlakiem wielkich religii świata”, zwiedzając w Tykocinie katolicką bazylikę Trójcy Przenajświętszej oraz żydowską wielką synagogę i bejt midrasz, w Bohonikach muzułmański meczet i mizar, a w Białymstoku prawosławny sobór św. Mikołaja . Mateusz Skierski w ramach programu „Płyniemy ku Europie” kpt. Krzysztofa Baranowskiego wziął udział w rejsie do stolic państw bałtyckich żaglowcami „Fryderyk Chopin” i „Lady B” (2003) . Marta Łączyńska i Julia Ząbkiewicz obserwowały prace Parlamentu Europejskiego (2006) . Tomasz Pilarski i Marcin Miedziński uczestniczyli w trzytygodniowej wycieczce do USA, gdzie zwiedzili m.in. lotniskowiec USS Harry Truman, Pentagon i Colorado Springs .

Zainteresowani członkowie MKE-A uczestniczyli w ważnych spotkaniach, konferencjach, sympozjach, z których często składali relacje prasowe. Spotykali się m.in. z Prymasem Polski Kard. Józefem Glempem w Pałacu Arcybiskupów Warszawskich (1998, 1999), z Prezydentem Ryszardem Kaczorowskim podczas sesji naukowej Światowego Związku Żołnierzy AK w Sejmie RP (2000) . Uczestniczyli w III i IV Okrągłym Stole Klubów Europejskich w Sejmie RP (2001, 2002) . Brali udział w sympozjum Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku „Europa 2001. Zaproszenie do odpowiedzialności”, konferencjach „Samorządność w społeczeństwie obywatelskim w procesie integracji europejskiej” i „Stosunki polsko-niemieckie a proces integracji w Europie” (ODN, Kuratorium Oświaty w Warszawie 2002, 2003), „Żydzi w najnowszej historii” (IPN, Warszawa 2003), „Nasza Europa V” (CODN, UKIE, Fundacja Schumana 2005), „Nasza szkoła w Nowej Europie. Egzamin maturalny – wyzwanie dla ucznia i nauczyciela” (OPERON i Kuratorium Oświaty, Warszawa 2004), spotkaniach Towarzystwa Naukowego Płockiego z Rafałem Ziemkiewiczem („Oblicza europejskiego liberalizmu filozoficznego i ekonomicznego”, Płock 2005) i prezesem BCC Markiem Goliszewskim („Przedsiębiorczość polska w warunkach Unii Europejskiej”, Płock 2005) .

Do szczególnie interesujących należy spotkanie laureatów „Aliante 2007” i Prezesa MKE-A z Ambasadorem USA Victorem Ashe w jego prywatnej warszawskiej rezydencji (2007) oraz udział na zaproszenie Ambasadora Litwy Egidijusa Meilūnasa w prezentacji „Historii Litwy” z udziałem jej autorów Zigmantasa Kiaupy, Jūraty Kiaupienė i Albinasa Kuncevičiusa (2008) .

Wyróżniający się członkowie MKE-A zapraszani byli na prestiżowe krajowe i międzynarodowe konferencje naukowe Koła Naukowego Prawa Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego takie jak: „Co dalej z Unią Europejską” z udziałem m.in. Przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych Sejmu RP Pawła Zalewskiego (2005), „Złotówka czy euro? Perspektywy wprowadzenia wspólnej waluty” z udziałem m.in. Przewodniczącej Komisji Skarbu Państwa Sejmu RP prof. Hanny Gronkiewicz-Waltz, Członka Rady Polityki Pieniężnej prof. Dariusza Filara, Prezydenta Centrum im. Adama Smitha dr. Roberta Gwiazdowskiego i założyciela Unii Polityki Realnej Janusza Korwin Mikkego (2006), „Quo vadis Europo?” z udziałem m.in. Dziekana Wydziału Prawa Uniwersytetu Jana Keplera w Linzu prof. Herberta Franza Koecka i Głównego Doradcy Prawnego Komisji Europejskiej prof. Takisa Tridimasa z Londynu (2006), „Czy Europie potrzebny jest Traktat Konstytucyjny?” z udziałem m.in. Członków Konwentu Konstytucyjnego UE prof. Jurgena Meyera i prof. Edmunda Wittbrodta (2007), IX Debata Tischnerowska „Polska, Europa – różne losy, wspólne cele” z udziałem m.in. prof. Timothy’ego Gartona Asha z University of Oxford i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Kazimierza Michała Ujazdowskiego (2007) .

Debaty i dyskusje panelowe zorganizowane samodzielnie przez Międzyszkolny Klub Euro-Atlantycki w Płocku również dotyczyły problematyki polskiej i europejskiej. W 2003 r. odbyła się ostatnia w kraju przed ciszą wyborczą debata przedreferendalna „Europa ojczyzn czy ojczyzna Europa” z udziałem Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika, Posła na Sejm RP Wojciecha Jasińskiego, Radcy Ministra w Departamencie Kształcenia Europejskiego Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej dr Piotra Drobniaka i Radnego Miasta Płocka Andrzeja Nowakowskiego, którą prowadził Piotr Bojaruniec .

W 2004 r. pod patronatem honorowym Prezesa Narodowego Banku Polskiego Leszka Balcerowicza, Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika i Prezydenta Płocka Mirosława Milewskiego zrealizowana została „Płocka uroczystość ku czci Władysława Grabskiego” . Referaty przedstawił Prezes MKE-A Marek Mroczkowski, Prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej prof. Maciej Władysław Grabski (wnuk premiera), Rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego prof. Tomasz Borecki, Prorektor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego ks. prof. Wojciech Góralski, Członek Rady Polityki Pieniężnej NBP dr Grzegorz Wójtowicz i prof. Marian Marek Drozdowski z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk . Anika Laskowska i Piotr Bojaruniec przedstawili w formie multimedialnej rezultaty sondy przeprowadzonej na ulicach Płocka, „Płoccy licealiści zorganizowali konferencję, jaką poszczycić mogłaby się niejedna uczelnia wyższa” .

W 2005 r. MKE-A zorganizował pod patronatem honorowym Posłów do Parlamentu Europejskiego prof. Bronisława Geremka i prof. Jana Kułakowskiego debatę panelową „Konstytucja UE – rozwój czy rozbiór?” z udziałem Wicemarszałka Sejmu RP prof. Tomasza Nałęcza, Posła na Sejm RP Wojciecha Jasińskiego, Wiceprezydenta Płocka Piotra Kubery, Radnego Miasta Płocka Andrzeja Nowakowskiego, Kierownika Katedry Praw Człowieka i Prawa Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i The UNESCO Chair for Human Rights and Peace oraz Przewodniczącego Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy o Prawach Człowieka prof. Tadeusza Jasudowicza. Argumentację wstępną przedstawiły: Dagna Jaroszewska, Marta Łączyńska i Julia Ząbkiewicz, obsługę multimedialną zapewnił Bartłomiej Kępiński, zaś całość spotkania sprawnie poprowadzili Marcin Szubstarski i Tomasz Sińczak .

MKE-A realizuje też wystawy popularno-naukowe i artystyczne. Była to m.in. wystawa kolekcjonerska „Quo vadis” wspólnie z Zbigniewem Łukaszewskim w 85 rocznicę śmierci laureata Nagrody Nobla Henryka Sienkiewicza (2001) . Ponadto wystawa numizmatyczno-bibliofilska „Euro. Nowa waluta zjednoczonej Europy”, zorganizowana we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim, Biblioteką im. Zielińskich Towarzystwa Naukowego Płockiego oraz uczniów-kolekcjonerów Kamili Szymusik, Dagmary Duber i Moniki Oleczek (2003), wystawa bibliofilska „Władysław Grabski jako wybitny uczony I połowy XX wieku. W 130 rocznicę urodzin”, prezentująca m.in. pochodzące z Biblioteki im. Zielińskich TNP pierwodruki dzieł twórcy Banku Polskiego i złotego, gromadzone w większości przez Aleksandra Macieszę, w tym egzemplarz ze zidentyfikowaną przez Prezesa MKE-A odręczną dedykacją autora (2004), wystawa numizmatyczna „Złoty polski w bilonie i banknotach II Rzeczpospolitej. W 80 rocznicę powstania Banku Polskiego i utworzenia złotego”, zorganizowana wspólnie z Janem Henrykiem Walusiem, członkiem Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego (2004) . W Ratuszu Miasta Płocka miał miejsce wernisaż wystawy „Nieznany świat” pochodzącej z Kiszyniowa uczennicy Olgi Bugaj, na który przybyła delegacja władz Mołdawii z Przewodniczącą Parlamentu Eugenią Ostapciuc (2004) . Odbył się także wernisaż wystawy „Moja sztuka”, zawierającej prace Mariki Michalskiej, laureatki Ogólnoświatowego Konkursu 2005 Young Artist Competition (2005) .

Szczególną formą działalności jest organizowany przez MKE-A Regionalny Konkurs Historyczny „POLSKA JAGIELONÓW”, adresowany do uczniów 54 gimnazjów powiatów: płockiego grodzkiego i ziemskiego, sierpeckiego i gostynińskiego, a realizowany z pomocą nauczycieli: Zofii Sarneckiej, Neli Lewandowskiej Zofii Zaremby. Zgodnie z założeniami ideowo-programowymi konkurs upowszechnia i poszerza wiedzę o dynastii Jagiellonów, panujących na Litwie, w Polsce, Czechach i na Węgrzech, których domeny sięgały Bałtyku, Adriatyku i Morza Czarnego, a model organizacji Rzeczpospolitej Obojga Narodów w jej złotym wieku mógłby być wzorem dla dzisiejszej Unii Europejskiej .

Staraniem Prezesa MKE-A od V edycji w 2007 r. Regionalny Konkurs Historyczny „POLSKA JAGIELONÓW” odbywa się pod patronatem honorowym Ambasadora Republiki Litewskiej Egidijusa Meilūnasa, Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej Jana Tombińskiego i Prezydenta Płocka Mirosława Milewskiego oraz patronatem naukowym Przewodniczącego Rady Programowej Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk prof. Andrzeja Rachuby.

Z tej okazji Poczta Polska po raz pierwszy w historii wydała na ośmiu kartach Poczet Jagiellonów wg Ksawerego Pillatiego wraz z herbem Jagiellonki oraz okolicznościowy datownik autorstwa Wiceprezesa Polskiego Związku Filatelistów Aleksandra Pluszcza. Były to również pierwsze w 102-letniej historii Jagiellonki walory filatelistyczne. Konkursowi towarzyszył wykład prof. Andrzeja Rachuby, wystawa bibliofilska z księgozbioru Biblioteki im. Zielińskich Towarzystwa Naukowego Płockiego oraz Jerzego i Marka Mroczkowskich, filatelistyczna ze zbiorów Karola Krawca, ikonograficzna z wizerunkami Jagiełły i spektakl teatralny wystawiony przez klasę I a .

Wypada wyrazić nadzieję, że Władysław II Jagiełło i Marcelina Rościszewska przychylnym wzrokiem przyglądaliby się poczynaniom Międzyszkolnego Klubu Euro-Atlantyckiego w Płocku. Jego uczestnicy podejmują interesujące studia, niektórzy uczestniczą już w życiu publicznym w kraju i za granicą. Jego Prezes otrzymał „za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania” m.in. Medal Komisji Edukacji Narodowej, Medal Władysława Grabskiego, Srebrny Krzyż Zasługi. Było to możliwie także dzięki wspólnemu, twórczemu, tak różnorodnemu wysiłkowi wszystkich członków, przyjaciół i sympatyków MKE-A .

Obecnie, w warunkach członkostwa Polski w UE, przed szkolnymi klubami europejskimi stawiane są przez Centrum Informacji Europejskiej UKIE w Warszawie nowe zadania, których celem jest „poszukiwanie i utrwalanie polskiej tożsamości w UE, przeciwdziałanie postawom jednoznacznie kosmopolitycznym oraz promocja walorów własnego kraju” . Program MKE-A cele te zawierał od początku. Można zatem żywić przekonanie, że właściwie i gruntownie wykształcona, kompetentna i ambitna młodzież coraz chętniej podejmować będzie pracę m.in. w organach ochrony prawnej, administracji krajowej i europejskiej i euro-atlantyckiej, dyplomacji, eurozarządzaniu, mediach, poświęci się służbie oficerskiej w formacjach specjalnych oraz strukturach Policji Państwowej, Wojska Polskiego i NATO. Wywierać będzie z pewnością wielki wpływ na dzieje naszego kraju i kontynentu.