Wizyta Wicemarszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej dr. Zbigniewa Romaszewskiego

Marek Mroczkowski

Wizyta Wicemarszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej dr. Zbigniewa Romaszewskiego

Międzyszkolny Klub Euro-Atlantycki oraz I Prywatne Liceum Ogólnokształcące im. Marceliny Rościszewskiej, I Prywatne Liceum Plastyczne i Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Jagiełły w Płocku zapraszają do udziału w wykładzie „Świat na zakręcie. Zagrożenia demokracji”, organizowanym we współpracy z Kancelarią Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

Dnia 29 marca 2010 roku o godzinie 11.00 rozpocznie się w Auli Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Jagiełły wykład dr. Zbigniewa Romaszewskiego – jedynego senatora RP sprawującego nieprzerwanie urząd od czasu ponownego powołania Senatu w 1989 roku (I, II, III, IV, V, VI i VII kadencji), wybitnego działacza opozycji demokratycznej w okresie PRL, Przewodniczącego Komisji Praw Człowieka i Praworządności w Senacie RP I, II, IV i VI kadencji, Wicemarszałka Senatu RP VII kadencji.

Spotkanie odbywa się w ramach autorskiego programu „Polska – Europa – Świat. Wyzwania nowoczesności”, realizowanego w roku szkolnym 2009/2010 przez Międzyszkolny Klub Euro-Atlantycki w Płocku pod kierunkiem prof. Marka Mroczkowskiego. Swoje stanowiska prezentują i odpowiadają na pytania młodzieży licealnej wybitne osobistości życia publicznego:

  • Prof. dr hab. Andrzej Zybertowicz – Doradca Prezydenta RP ds. Bezpieczeństwa Państwa, „Polak – obywatel. Złudzenie podmiotowości”, 4 listopada 2009 r.
  • Dr Zbigniew Romaszewski – Wicemarszałek Senatu RP, „Świat na zakręcie. Zagrożenia demokracji”, 29 marca 2010 r.
  • J.E. Egidijus Meilūnas – Ambasador Republiki Litewskiej w RP, „Polska – Litwa. Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej”, 12 maja 2010 r.

 

www.senat.gov.pl

Zbigniew Romaszewski urodził się 2 stycznia 1940 roku w Warszawie. Po upadku Powstania Warszawskiego został wywieziony do obozu w Turyngii. Ojca zamordowano w 1944 roku w obozie koncentracyjnym.

 

Ukończył studia na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego (1964). Obronił doktorat(1980), a następnie pracował w Instytucie Fizyki Polskiej Akademii Nauk oraz w Instytucie Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego jako redaktor „Acta Physica Polonica”.

Był Prezesem Komitetu ds. Radia i Telewizji (1992). Od 4 lipca 1989 roku nieprzerwanie, jako jedyny parlamentarzysta, zasiada w Senacie RP. W wyborach parlamentarnych w 2007 roku po raz siódmy uzyskał mandat senatorski, otrzymując 330 396 głosów. Wybrany Wicemarszałkiem Senatu RP 28 listopada 2007 roku.

Wraz z żoną Zofią otrzymał Nagrodę Praw Człowieka Fundacji „Aurora” Uniwersytetu Stanforda w Kalifornii (1987). Instytut Pamięci Narodowej nadał mu tytuł Kustosza Pamięci Narodowej (2006). Prezydent Republiki Litewskiej Valdas Adamkus odznaczył Zbigniewa Romaszewskiego Krzyżem Rycerskim Orderu „Za zasługi dla Litwy” (2008).

Zbigniew Romaszewski zapisał się na kartach historii jako niezłomny obrońca praw człowieka i praworządności. Już w 1967 roku wraz z żoną Zofią zbierał podpisy pod petycją pracowników naukowych w obronie Adama Michnika zawieszonego w prawach studenta. Po Marcu 1968 w mieszkaniu Państwa Romaszewskich odbywały się dyskusje polityczne, na które zapraszano m.in. Ludwika Cohna, prof. Edwarda Lipińskiego, prof. Marię Ossowską.

W 1976 roku po protestach robotniczych w Radomiu, Ursusie i Płocku uczestniczył w akcji pomocy finansowej represjonowanym, organizowanej przez Komitet Obrony Robotników, domagający się od władz PRL przyjęcia do pracy wszystkich zwolnionych robotników, amnestionowania skazanych i więzionych za udział w strajkach, ujawnienia rozmiarów zastosowanych represji, ukarania osób winnych łamania prawa. KOR wspierali na Zachodzie m.in. Saul Bellow, Heinrich Böll, Robert Conquest, Günther Grass, Max Frisch, Eugene Ionesco, Golo Mann, Jean-Paul Sartre, Liv Ullmann, Kurt Vonnegut.

Dnia 9 maja 1977 roku, dwa dni po zabójstwie studenta Uniwersytetu Jagiellońskiego Stanisława Pyjasa, Komitet Obrony Robotników powołał Zbigniewa Romaszewskiego na przewodniczącego Biura Interwencji KOR, rejestrującego przypadki łamania praw człowieka i niosącego ofiarom bezprawia pomoc prawną, lekarską i finansową. Współpracownikami byli m.in.: Jarosław Kaczyński, Jan Krzysztof Kelus, Jacek Kuroń, Maciej Rayzacher, Aniela Steinsbergowa oraz adwokaci: Jan Olszewski, Władysław Siła-Nowicki, Jacek Taylor. W skład Rady Funduszu Samoobrony Społecznej weszli m.in. prof. Jan Kielanowski, prof. Edward Lipiński, Halina Mikołajska, ks. Jan Zieja.

Od października 1977 roku był członkiem Komitetu Samoobrony Społecznej KOR, gdzie wraz z takim działaczami jak prof. Edward Lipiński, prof. Leszek Kołakowski, Jerzy Andrzejewski, Stanisław Barańczak, Mirosław Chojecki, Jacek Kuroń, Adam Michnik, Antoni Macierewicz, Piotr Naimski, Antoni Pajdak, ks. Jan Zieja uznawał za niezbędne rozszerzenie celów i zadań, aby działaniem objąć ludzi wszystkich warstw i środowisk pozbawionych praw i obrony. Do zadań tych zaliczono: walkę z represjami stosowanymi z powodów politycznych, światopoglądowych, wyznaniowych, rasowych oraz udzielanie pomocy ludziom z tych powodów prześladowanym, walkę z łamaniem praworządności i pomoc pokrzywdzonym, walkę o instytucjonalne zabezpieczenie praw i wolności obywatelskich oraz popieranie i obrona wszelkich inicjatyw społecznych zmierzających do realizacji praw człowieka i obywatela.

W styczniu 1979 roku Zbigniew Romaszewski spotkał się w Moskwie z Andriejem Sacharowem oraz jego współpracownikami z Komitetu Obrony Praw Człowieka. Rok później utworzył Komisję Helsińską KSS KOR, nadzorującą wprowadzanie w życie postanowień Aktu końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Pod jego redakcją Komitet Helsiński w Polsce, założony w 1982 roku przez m.in. Jarosława Kaczyńskiego, Marka Nowickiego, Piotra Ł. L. Andrzejewskiego, Stefana Starczewskiego do kontroli przestrzegania przez komunistyczne władze PRL Aktu końcowego KBWE, opublikował „Raport o przestrzeganiu praw człowieka i obywatela w PRL”, przerzucony na Zachód i przedstawiony delegacjom rządowym podczas Konferencji Madryckiej KBWE (1983).

W latach 1980–1981 kierował Komisją Interwencji i Praworządności NSZZ „Solidarność”, został wybrany do Prezydium NSZZ „Solidarność” Zarządu Regionu Mazowsze, a następnie do Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Był wielokrotnie zatrzymywany przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Wraz z Zenobią Łukaszewicz zredagował książkę „Czerwiec 1976. Radom. Doniesienie o przestępstwie” (1981).

W stanie wojennym ukrywał się. Zorganizował wraz z żoną Zofią podziemne Radio Solidarność, którego pierwszą audycję nadano 12 kwietnia 1982 roku w Warszawie. W broszurze „Sierpień 1980 – Grudzień 1981 – co dalej?” (1982), sformułował program scentralizowanego oporu, opowiadając się za powstaniem ośrodka kierowniczego podziemnej „Solidarności”. Razem ze Zbigniewem Bujakiem, Zbigniewem Janasem i Wiktorem Kulerskim powołał tajną Regionalną Komisję Wykonawczą NSZZ “Solidarność”. 29 sierpnia 1982 został aresztowany i sądzony w dwóch kolejnych procesach twórców Radia „Solidarność” i KSS KOR, następnie więziony od 1982 do 1984 roku . Objęty opieką Amnesty International jako więzień sumienia.

Był głównym organizatorem Tygodnia Więźnia Politycznego (1985). W tym samym roku powołał z żoną Zofią Polski Fundusz Praworządności i został jego prezesem. Kierował stworzoną w podziemiu Komisją Interwencji i Praworządności NSZZ „Solidarność” (1986), która zajmowała się dokumentowaniem przypadków represji i pomocą ofiarom. Uczestniczył w spotkaniu z czechosłowackimi działaczami opozycji demokratycznej Karta 77, na którym wraz z Václawem Havlem podpisał Deklarację Kręgu Przyjaciół Solidarności Polsko-Czechosłowackiej (1987). Współorganizował jawną, nielegalną I Międzynarodową Konferencję Praw Człowieka w kościele w Mistrzejowicach w Nowej Hucie (1988). Następne konferencje organizował w Leningradzie ( 1990) i Warszawie (1998). Przed obradami Okrągłego Stołu napisał broszurę „Minimalizm radykalny. Propozycje programowe dla NSZZ „Solidarność”. W obradach Okrągłego Stołu zasiadał w podzespole ds. reformy państwa i sądów.

W Senacie I, II, IV i VI kadencji przewodniczył Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Od 1989 roku. był członkiem Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich, Komisji Obrony Narodowej, Komisji Nadzwyczajnej do spraw górnictwa, Komisji Nadzwyczajnej do spraw integracji europejskiej, Komisji Gospodarki Narodowej, Komisji Nadzwyczajnej do spraw inicjatywy ustawodawczej w sprawie zmiany przepisów o obywatelstwie polskim, Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności.

 

 

Źródło ilustracji: http://www.romaszewski.pl/podstrony/index_galeria.html
Wybór, układ problemowo-chronologiczny, uzupełnienie opisów zdjęć: Marek Mroczkowski

Bibliografia selektywna

 

Wróć na górę