Dnia 13 marca 2012 roku w Warszawie odbył się koncert Bałtyckiego Kwartetu Gitarowego z okazji Dnia Odrodzenia Niepodległości Litwy. Do Sali Wielkiej Zamku Królewskiego przybyli posłowie i senatorowie RP, ambasadorowie z wielu państw i różnych kontynentów, szef Sztabu Generalnego WP oraz przedstawiciele świata nauki, kultury i sztuki oraz mediów, a także członkowie Międzyszkolnego Klubu Euro-Atlantyckiego z Płocka.
Zaproszenie otrzymał prof. Marek Mroczkowski – Prezes Międzyszkolnego Klubu Euro-Atlantyckiego w Płocku oraz koordynator Regionalnego Konkursu Historycznego POLSKA JAGIELLONÓW, wyróżniony za działalność na rzecz zbliżenia narodów Polski i Litwy. Zaproszenie wystosowali Jej Ekscelencja Loreta Zakarevičienė – Ambasador Republiki Litewskiej w Rzeczypospolitej Polskiej oraz prof. dr hab. Andrzej Rottermund – Dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie.
W wyjeździe do Warszawy uczestniczyły uczennice Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Jagiełły Ilona Bonczek i Andżelika Piechowicz oraz I Prywatnego Liceum Plastycznego Kinga Murawska (stypendystka Prezesa Rady Ministrów RP) i Kamila Rudnicka (stypendystka Prezydenta Miasta Płocka).
Wyjechaliśmy o godzinie 14.30 spod budynku Jagiellonki. Czas naszej podróży był krótszy niż oczekiwaliśmy, stąd możliwość zwiedzenia Starego Miasta. Przy Placu Zamkowym nie obyło się bez przejażdżki najstarszymi ruchomymi schodami w Polsce (pochodzącymi z 1949 roku, czysty socrealizm) oraz wymiany opinii na temat majaczącej w oddali rustykalno-koszykowej bryły Stadionu Narodowego.
U wylotu ulicy Senatorskiej ujrzeliśmy ślady po usuniętym niedawno przez władze Warszawy jedynym w stolicy pomniku katyńskim, który w 1998 roku odsłaniał płk Ryszard Kukliński, a święcił ks. prof. dr Zdzisław Peszkowski, kapelan Rodzin Katyńskich, uratowany od rozstrzelania w Katyniu. Przy ulicy Jezuickiej widzieliśmy miejsce po dawnym posterunku MO, gdzie w maju 1983 roku zakatowany został na śmierć maturzysta Grzegorz Przemyk.
Stanęliśmy pod Kolumną Zygmunta, której łacińskie inskrypcje dumnie głoszą: Zygmunt III z mocy wolnej elekcji król Polski, z tytułu dziedziczenia, następstwa i prawa – król Szwecji, w umiłowaniu pokoju i w sławie pierwszy pomiędzy królami, w wojnie i zwycięstwach nie ustępujący nikomu, wziął do niewoli wodzów moskiewskich, stolicę i ziemie [moskiewskie] zdobył, wojska rozgromił, odzyskał Smoleńsk, złamał pod Chocimiem potęgę Turcji, panował przez czterdzieści cztery lata, w szeregu czterdziesty czwarty król, dorównał w chwale wszystkim i przyjął ją [chwałę] całą.
Po zakończeniu zwiedzania udaliśmy się w stronę Zamku Królewskiego. Pojawiliśmy się jako pierwsi, więc mieliśmy jeszcze chwilę, by podziwiać piękno rzęsiście oświetlonej Sali Wielkiej. Szczególnie zachwycił nas jej plafon, dzieło Marcella Baciarellego. Duże wrażenie robiły stiukowe kolumny przedzielone posagami Apolla i Minerwy oraz alegoriami Sprawiedliwości i Pokoju, bogata sztukateria, odbijająca się w lustrach lornetowych okien, rozświetlonych bogato zdobionymi żyrandolami i kandelabrami. Całość zaprojektowali w XVIII wieku królewscy architekci Dominik Merlini i Jan Chrystian Kamsetzer.
Wchodząc do Sali Wielkiej zostaliśmy przywitani przez J.E. Ambasador Litwy Loretę Zakarevičienė. Na początku uroczystości Pani Ambasador w języku angielskim podziękowała gościom za przyjęcie zaproszenia i podkreśliła: Dwadzieścia dwa lata to krótki okres, ale dla Litwy ten czas to historia narodu, swoisty cud. W chwili obecnej Litwa może ocenić przebytą drogę, lecz walka o wolność i dobro narodu to niekończący się proces. Gwiazdę Dyplomacji Litwy, odznakę honorową litewskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, otrzymała prof. dr hab. Eufemia Teichmann – b. Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Litewskiej (1996-2001, obecnie kierownik Zakładu Badań Gospodarki Państw Bałtyckich Instytutu Gospodarki Światowej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie).
Po oficjalnych wystąpieniach rozpoczął się koncert czterech muzyków: Zigmasa Čepulėnasa, Sergeja Krinicina, Sauliusa S. Lipčiusa z Republiki Litewskiej oraz Chrisa Ruebensa z Królestwa Belgii. W programie znalazły się utwory Manuela de Falla, Luigiego Boccheriniego, Mauricego Ravela, Johannesa Brahmsa, Gioachino Rossiniego i Antoniego Dvořáka. Gitarowe transkrypcje były ciekawe i nadały świeżości klasycznym kompozycjom.
W Sali Skarbca Zamku Królewskiego odbył się poczęstunek. W rozmowie z Panią Ambasador podziękowaliśmy za zaproszenie na uroczystość w rocznicę Deklaracji Niepodległości Litwy i wyraziliśmy uznanie dla doboru programu muzycznego. Interesującą uwagę poczynił prof. Marek Mroczkowski, wspominając pobyt w Wilnie w grudniu 1990 roku w ramach wycieczki studyjnej uczniów i profesorów I Prywatnego Liceum Ogólnokształcącego (od 1992 roku im. Marceliny Rościszewskiej). Było to kilka miesięcy po proklamacji niepodległości Litwy, przed atakiem sowieckich czołgów 13 stycznia 1991 roku. W obronie stołecznej wieży telewizyjnej stanęły tysiące Litwinów, spośród których czternastu poległo, siedmiuset odniosło rany. Jako Polacy byliśmy wtedy duchem z bratnim narodem litewskim. Ostatecznie Rosjanie uznali niepodległość Litwy.
Około godziny 21 opuściliśmy mury Zamku Królewskiego i udaliśmy się w drogę powrotną do Płocka. Podróż z prof. Markiem Mroczkowskim przebiegła nadzwyczaj łagodnie. Uważamy, że była to udana wycieczka i chciałybyśmy, żeby odbywało się takich więcej.
W czerwcu 2012 roku liczymy na rewizytę Pani Ambasador. Na zaproszenie prof. Marka Mroczkowskiego J.E. Loreta Zakarevičienė przybędzie do Płocka, by wręczyć nagrody laureatom jubileuszowego, X Regionalnego Konkursu Historycznego POLSKA JAGIELLONÓW. Patronat honorowy nad konkursem objęli po raz pierwszy J.E. Jan Sechter – Ambasador Republiki Czeskiej i J.E. Róbert Kiss – Ambasador Węgier.
Staraniem Prezesa Międzyszkolnego Klubu Euro-Atlantyckiego w Płocku przedsięwzięcie to nawiązuje do dobrej tradycji Grupy Wyszehradzkiej, przyczyni się do rozwijania wspólnotowej tożsamości narodów Europy Środkowej, której polityczne i kulturowe fundamenty budowali również Jagiellonowie, zasiadając na tronach Królestwa Polski i Wielkiego Księstwa Litwy, a także Królestwa Węgier i Królestwa Czech.
Zdjęcia: Marek Mroczkowski, Ilona Bonczek
