W świętującym 40 lat istnienia Tygodniku Płockim, w dziale „Warto wiedzieć” zamieszczany jest co tydzień przedruk jednego z najlepszych i najciekawszych artykułów, jakie na łamach tego zasłużonego periodyku ukazały się od 1972 roku. W tegorocznym numerze piętnastym z dnia 10 kwietnia członkowie Międzyszkolnego Klubu Euro-Atlantyckiego w Płocku z satysfakcją mogli znaleźć swój głośny artykuł pt. „Sławny Małachowiak i Jagiellończycy”, który ukazał się w numerze 22 Tygodnika Płockiego, wydanym dnia 29 maja 2007 roku.
Autorami artykułu skierowanego przed pięcioma laty do druku w Tygodniku Płockim, a którego pełne brzmienie zamieszczamy poniżej, są: Tamara Iwańska i Damian Archita z I Prywatnego Liceum Plastycznego i I Prywatnego LO im. Marceliny Rościszewskiej oraz Damian Prejna i Artur Sadowski z LO im. Władysława Jagiełły w Płocku. Autorem niemal wszystkich zdjęć jest Damian Archita z Plastyka. Jedno z nich, przedstawiające rozmowę płocczan z dostojnym Jubilatem, zamieścił Tygodnik Płocki w wydaniu 2007 roku.
Materiał ten był pokłosiem udziału członków MKE-A w konferencji naukowej na Uniwersytecie Warszawskim: „Kim jesteś, obywatelu?” – zorganizowanej dnia 26 kwietnia 2007 roku w Audytorium Starej Biblioteki UW z okazji 80 urodzin Premiera Tadeusza Mazowieckiego. Warto tu przytoczyć następujący fragment: Na zakończenie konferencji zrzeszeni w Międzyszkolnym Klubie Europejskim przedstawiciele I Prywatnego Liceum Plastycznego, I Prywatnego Liceum Ogólnokształcącego im. Marceliny Rościszewskiej i Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Jagiełły, będąc jedynymi płocczanami na sali, podeszli do Pana Premiera. Prof. Marek Mroczkowski, którego Tata Jerzy był przed laty w Małachowiance w jednej klasie z Panem Tadeuszem, podziękował za „rozpoczęcie w 1989 roku historycznego procesu europeizacji spętanej komunizmem Ojczyzny i budowy nowoczesnego państwa polskiego” oraz życzył Jubilatowi „ad multos annos!”.
Tego dnia wieczorem członkowie MKE-A uczestniczyli również w IX Debacie Tischnerowskiej „Polska, Europa – różne losy, wspólne cele”, jaka odbyła się w Audytorium Maximum Uniwersytetu Warszawskiego. Szczególnie interesujące uwagi poczynił wówczas prof. Timothy Garton Ash z Oxfordu: „Kiedy przyjeżdżałem do Polski w latach 70., był to zupełnie inny świat”. Europa zaczęła się realnie jednoczyć w 1989 r. Euronacjonalizm sprosta konkurencji ideowej i gospodarczej USA oraz rosnących potęg azjatyckich. Siła UE oparta jest na różnorodności kultur i tradycji oraz zamożności: „Afryka jest różnorodna, Ameryka bogata, lecz tylko Europa łączy obie te wartości” oraz Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP w rządzie Premiera dr. Jarosława Kaczyńskiego dr Kazimierz M. Ujazdowski, który „w polskiej ofercie dla UE widział wolność opartą na chrześcijańskich wartościach oraz solidarność – wartość, którą Europa zna tylko z teorii, zaś „my przeżyliśmy ją na własnej skórze”. Kryzysu UE nie upatrywał w konstrukcji prawnej Wspólnoty, lecz wytykał ekspansywną laicyzację, egoizm, konsumpcyjny styl życia. Zwrócił uwagę na odcięcie się elit III RP od tradycji Polski międzywojennej. Dziś jednak wartości wtedy wypracowane pozwolą zerwać z mentalnością narodów postkomunistycznych. Sczeźnie, jak to określił ksiądz prof. Józef Tischner „homo sovieticus”.
Powyższe spostrzeżenia nie straciły, mimo upływu czasu, ani na wartości, ani na aktualności… Pozdrawiamy P.T. Redakcję Tygodnika Płockiego!
Dnia 26 kwietnia 2007 r. uczniowie I Prywatnego Liceum Plastycznego i Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Jagiełły – członkowie Międzyszkolnego Klubu Euro-Atlantyckiego w Płocku, uczestniczyli pod kierunkiem prof. Marka Mroczkowskiego w dwóch konferencjach naukowych na Uniwersytecie Warszawskim: „Kim jesteś obywatelu?” – zorganizowanej z okazji 80. urodzin doktora honoris causa UW Premiera Tadeusza Mazowieckiego i IX Debacie Tischnerowskiej – „Polska, Europa – różne losy, wspólne cele”.
Pierwsza, na którą zaprosiła Rektor UW prof. dr hab. Katarzyna Chałasińska-Macukow, rozpoczęła się o godz. 12 w audytorium „Stara Biblioteka” od laudacji wygłoszonej przez Dziekana Wydziału Prawa i Administracji UW prof. dr. hab. Tadeusza Tomaszewskiego i wręczenia dostojnemu Jubilatowi wiązanki biało-czerwonych róż. Następnie prof. dr. hab. Andrzej Friszke z Instytutu Pamięci Narodowej omówił znaczenie głośnego w kręgach formującej się opozycji obywatelskiej w PRL referatu Tadeusza Mazowieckiego w redakcji „Więzi” w 1977 r. pt. „Kim jesteś obywatelu?”, wygłoszonego „rok po powstaniu Komitetu Obrony Robotników i rok przed wyborem Metropolity Krakowskiego na Stolicę Piotrową”. Zwrócił uwagę na publicystykę Tadeusza Mazowieckiego, krytykę małej aktywności obywatelskiej chrześcijan, potrzebę dumy z postawy Kościoła, który zawsze bronił praw człowieka, konieczność podmiotowego traktowania obywatela przez państwo.
Na zadane przez Tadeusza Mazowieckiego pytanie „kim jesteś obywatelu?” odpowiedziami były: „człowiekiem” lub „aktywnym podmiotem dążącym do wolności”. Niestety, w dalszej kolejności, m.in. prof. dr hab. Jerzy Ciemniewski i prof. dr hab. Ewa Łętowska – członkowie Trybunału Konstytucyjnego, Andrzej Wielowieyski – b. Marszałek Senatu RP, dr Aleksander Hall – b. minister w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, przekształcili konferencję w debatę panelową pt. „Czym jest lustracja?”, stąd wycieczki pod adresem Rządu RP, sugerowanie mu „zarządzania strachem” jako metody sprawowania władzy w państwie. Przebiła się myśl, że oto władza sądownicza i ustawodawcza wspomaga wolność, zaś wykonawcza używana jest do jej ograniczania.
W podsumowaniu Tadeusz Mazowiecki wzniósł się ponad bieżącą politykę, dziękując przybyłym za serdeczną pamięć. Stwierdził, że zawsze był zwolennikiem pytania: „Jaka jest Polska?” , a nie: „Czyja jest Polska?” i odpowiedzi: „Polska jest własnością wszystkich obywateli”. Na zakończenie konferencji zrzeszeni w Międzyszkolnym Klubie Europejskim przedstawiciele I Prywatnego Liceum Plastycznego, I Prywatnego Liceum Ogólnokształcącego im. Marceliny Rościszewskiej i Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Jagiełły, będąc jedynymi płocczanami na sali, podeszli do Pana Premiera. Prof. Marek Mroczkowski, którego Tata Jerzy był przed laty w Małachowiance w jednej klasie z Panem Tadeuszem, podziękował za „rozpoczęcie w 1989 roku historycznego procesu europeizacji spętanej komunizmem Ojczyzny i budowy nowoczesnego państwa polskiego” oraz życzył Jubilatowi „ad multos annos!”.
O godz. 18 rozpoczęła się w Audytorium Maximum IX Debata Tischnerowska „Polska, Europa – różne losy, wspólne cele”. Moderatorzy to prof. dr hab. Marcin Król – Dziekan Wydziału Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji UW i prof. dr hab. Krzysztof Michalski – Rektor Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu. Gośćmi byli prof. dr Timothy Garton Ash – University of Oxford, Kazimierz M. Ujazdowski – Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Bronisław Komorowski – Wicemarszałek Sejmu RP, prof. dr hab. Jerzy Jedlicki – Instytut Historii PAN, dr Anna Radziwiłł – Wiceminister Edukacji Narodowej w rządzie Tadeusza Mazowieckiego.
Timothy Garton Ash wspominał: „kiedy przyjeżdżałem do Polski w latach 70., był to zupełnie inny świat”. Europa zaczęła się realnie jednoczyć w 1989 r. Euronacjonalizm sprosta konkurencji ideowej i gospodarczej USA oraz rosnących potęg azjatyckich. Siła UE oparta jest na różnorodności kultur i tradycji oraz zamożności: „Afryka jest różnorodna, Ameryka bogata, lecz tylko Europa łączy obie te wartości”. Bronisław Komorowski rozbawił słuchaczy mówiąc: „Życie zaczyna się po 50-tce. Tak samo jest z Unią Europejską!”. Powinniśmy przestać narzekać na historię, a promować wartości, którymi możemy zaimponować Europie. „Wspólnotę musi tworzy ułańskie czako, konfederatka, aksamitny kapelusz, a nawet moherowy beret!”. Kazimierz M. Ujazdowski w polskiej ofercie dla UE widział wolność opartą na chrześcijańskich wartościach oraz solidarność – wartość, którą Europa zna tylko z teorii, zaś „my przeżyliśmy ją na własnej skórze”. Kryzysu UE nie upatrywał w konstrukcji prawnej Wspólnoty, lecz wytykał ekspansywną laicyzację, egoizm, konsumpcyjny styl życia. Zwrócił uwagę na odcięcie się elit III RP od tradycji Polski międzywojennej. Dziś jednak wartości wtedy wypracowane pozwolą zerwać z mentalnością narodów postkomunistycznych. Sczeźnie, jak to określił ksiądz prof. Józef Tischner „homo sovieticus”.
Czas wolny między konferencjami spożytkowany został na zakupy w specjalistycznym sklepie dla artystów, nieoczekiwaną rozmowę na dziedzińcu Akademii Sztuk Pięknych z Kasią Bąkowską, absolwentką Plastyka (płocczanie są dosłownie wszędzie!…). Wreszcie, zwiedzaniu poddana została najpiękniejsza w Europie Biblioteka Uniwersytecka z tzw. wolnym dostępem do zbiorów. Łaskawa pogoda umożliwiła też krótki wypoczynek we wspaniale zazielenionych już ogrodach na bibliotecznych dachach o hektarowej powierzchni!
Powrót nastąpił ok. godz. 22.30, bowiem po zakończeniu debaty płocczanie, wedle upodobań, rzucili się jeszcze do obecnych w Audytorium Maximum m.in. Andrzeja Olechowskiego i Marka Borowskiego, zaś historyk licealny prof. Marek Mroczkowski i historyk oxfordzki prof. dr Timothy Garton Ash wymienili optymistyczne uwagi na temat roli i znaczenia Polaków w Anglii. Podziękowano przy okazji Kazimierzowi M. Ujazdowskiemu za ministerialny nadzór nad Plastykiem. Długo też na uniwersyteckim dziedzińcu trwała gorąca dyskusja w płockim już gronie, zanim nie podjęta została słuszna skądinąd decyzja o koniecznym powrocie do domu.
