Gdańsk: 25. rocznica legendarnego zdjęcia

PLACEHOLDER

Z tej okazji w lipcu bieżącego roku odsłonięty został w Gdańsku monument, będący szczególną formą upamiętnienia tamtego spotkania, gdyż przedstawia uchwycone obiektywem aparatu fotograficznego, odlane w brązie sylwetki rozmawiających ze sobą przywódców wolnego świata, zmagających się z globalną ekspansją komunizmu.

Na uroczystości odsłonięcia gdańskiego pomnika byli obecni m.in. Ambasador USA w Rzeczypospolitej Polskiej Lee A. Feinstein, Prezes Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej Grzegorz Bierecki, Przewodniczący Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” Krzysztof Dośla, Metropolita Gdański abp Leszek Sławoj Głódź, abp senior Tadeusz Gocłowski, bp Ryszard Kasyna, Prezydent Miasta Gdańska Paweł Adamowicz.

Autorem zdjęcia, które obiegło cały świat, był dziennikarz amerykańskiej agencji Associated Press Scott Stewart – the right man on the right place… Dnia 10 września 1987 roku w Miami na Florydzie sfotografował spacerujących aleją Ogrodów Viscaya Ojca Świętego Jana Pawła II i Prezydenta USA Ronalda Reagana.

Rozpoczynała się trzydziesta szósta zagraniczna podróż apostolska Ojca Świętego Jana Pawła II, której celem były m.in. Stany Zjednoczone. Po uroczystości powitania w Międzynarodowym Porcie Lotniczym Miami dostojny gość udał się w towarzystwie pary prezydenckiej Nancy i Ronalda Reagana do Muzeum Viscaya – pochodzącej z 1916 roku rezydencji przemysłowca Jamesa Deeringa.

Tu w prezydenckiej bibliotece odbyła się w cztery oczy trwająca niemal godzinę rozmowa. Ożywiona wymiana myśli trwała także podczas spaceru alejami Ogrodu Viscaya. O jej wadze i znaczeniu dla pokoju światowego świadczy swoista dramaturgia zdjęcia Scotta Stewarta, który doskonale uchwycił współpracę, zaangażowanie oraz determinację tych dwóch wielkich postaci w dziele wyzwolenia również Polski spod sowieckiego jarzma.

Prezydent Ronald Reagan powiedział później między innymi: The Pope and I also discussed the prospects for improved relations between the United States and the Soviet Union. And I told him that the United States is unshakeably committed to the establishment of an enduring world of peace and to the extension or expansion of human freedom around the globe. Indeed, without freedom, there can be no peace.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na to, że tuż przed spotkaniem w Miami, w czerwcu 1987 roku Ojciec Święty Jan Paweł II odprawił Mszę św. na gdańskiej Zaspie, zaś trzy lata od sfotografowanego wydarzenia, we wrześniu 1990 roku, Prezydent Stanów Zjednoczonych Ronald Reagan złożył kwiaty pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców w Gdańsku.

Nic zatem dziwnego, że dwadzieścia dwa lata później z inicjatywą budowy pomnika w Gdańsku wystąpili działacze NSZZ „Solidarność” z lat 80. i więźniowie polityczni PRL ze Stowarzyszenia „Godność”. Otrzymali zgodę Scotta Stewarta oraz Associated Press na wykorzystanie zdjęcia wykonanego dnia 10 września 1987 roku. Pomnik zaprojektowany przez Stanisława Milewskiego i Bogusława Szycika stanął w Parku Nadmorskim im. Prezydenta Ronalda Reagana, najmłodszym i największym parku Gdańska, nagrodzonym w II edycji „Konkursu na najlepiej zorganizowaną przestrzeń publiczną w Polsce”, zorganizowanego w 2008 roku przez Towarzystwo Urbanistów Polskich.

Ojciec Święty Jan Paweł II i Ronald Reagan, konserwatywny prezydent USA wspólnie działali na rzecz wolności krajów za „żelazną kurtyną”. Dla nas, więzionych za przekonania przez reżim generała Jaruzelskiego świadomość, że mamy za sobą takie autorytety dodawała otuchy. Pomnik będzie więc przypominał mieszkańcom Gdańska i odwiedzającym nasze miasto o roli, jaką Jan Paweł II i prezydent Reagan odegrali w historii Polski – powiedział Czesław Nowak, prezes Stowarzyszenia „Godność”.

Arcybiskup Leszek Sławoj Głódź pomnik poświęcił i dodał: Byłem przy narodzinach tego pomnika i wydawało mi się wtedy, że jak do tego dojdzie to on wrośnie w tę ziemię, w to społeczeństwo, w ten czas. I Ojcze Święty Błogosławiony, i Panie Prezydencie, patrzycie na nas tam z góry. Jak Was dzisiaj tu potrzeba. Spacerujcie, rozmawiajcie, módlcie się i dokonujcie cudów. A oni to mogą uczynić

Monument sprawia wrażenie, jakby Ojciec Święty Jan Paweł II i Prezydent Stanów Zjednoczonych Ronald Reagan rzeczywiście spacerowali sobie wśród ludzi. Jeden z napisów umieszczonych obok pomnika brzmi: Wdzięczni za niepodległość. Polacy.

Zdjęcia: Scott Stewart, Marek Mroczkowski

http://www.whitehouse.gov/about/presidents/ronaldreagan
http://www.reagan.utexas.edu
http://www.reaganfoundation.org
http://www.reaganlegacyfoundation.org
http://www.ronaldreagan.com
http://www.reagan.org.pl
http://www.vizcayamuseum.org
http://www.wybrzeze24.pl/aktualnosci/pomnik-jana-pawla-ii-i-ronalda-reagana-stanie-w-sobote-w-nadmorskim-parku-na-gdanskim-przymorzu
http://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Jan-Pawel-II-spaceruje-z-Reaganem-w-Parku-Nadmorskim-n60067.html
http://www.solidarnosc.gda.pl/aktualnosci/uroczysto-odsonicia-pomnika-jana-pawa-ii-ronalda-reagana