Red. Marek Mroczkowski
Przyszłość mediów publicznych w Polsce – konferencja w Audytorium Starej Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego
W Audytorium Starej Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa „Przyszłość mediów publicznych w Polsce”, w której na zaproszenie Dziekana Wydziału Prawa i Administracji prof. dr. hab. Krzysztofa Rączki udział wzięli członkowie i sympatycy Międzyszkolnego Klubu Euro-Atlantyckiego w Płocku pod kierunkiem prof. Marka Mroczkowskiego.
Podróż do Warszawy upłynęła bardzo udanie, do czego przyczyniła się dobra pogoda, miłe towarzystwo i wygodne auto. W samej stolicy, oprócz korka na Wisłostradzie, przyszło nam przeżyć tradycyjne „zapytania” prof. Marka Mroczkowskiego. Nasz kierowca był uprzejmy wskazywać po drodze co ważniejsze obiekty. Należało wykazać się znajomością i zidentyfikować m.in. Centrum Olimpijskie, Cytadelę, Zamek Królewski z Arkadami Kubickiego, Pałac pod Blachą, Nową Bibliotekę Uniwersytetu Warszawskiego. Po okazaniu dziekańskiego zaproszenia mogliśmy wjechać na teren kampusu głównego i zaparkować w sercu Uniwersytetu Warszawskiego – na wprost Starej Biblioteki.
To piękny, świetnie odrestaurowany klasycystyczny budynek, w którym znajduje się nieoczekiwanie nowoczesne, multimedialne audytorium. Po podpisaniu listy obecności otrzymaliśmy materiały konferencyjne i drobne upominki, m.in. płytę CD z nagranymi w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego koncertami Wolfganga Amadeusa Mozarta.
Przybyłych gości powitali organizatorzy ogólnopolskiej konferencji: Dziekan Wydziału Prawa i Administracji UW prof. dr hab. Krzysztof Rączka oraz Dziekan Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW prof. dr hab. Janusz Adamowski. Już na wstępie wyrażona została obawa o przyszłość mediów publicznych w Polsce i zdziwienie wywołane brakiem na sali polityków rządzącej koalicji. Podkreślono misję mediów publicznych w kształtowaniu świadomości narodu.
Interesujące było wystąpienie Prezesa Instytutu Badania Opinii „Homo Homini”. Marcin Duma przedstawił wyniki najnowszych badań dotyczących wizerunku mediów publicznych, które potwierdziły tezę, że publiczne środki masowego przekazu są potrzebne i cieszą się pozytywną opinią i zaufaniem większości widzów i radiosłuchaczy. Został jednak skrytykowany za niewykorzystanie badań telemetrycznych prowadzonych przez TNS OBOP i brak analizy porównawczej wyników postrzegania kluczowych w krajach Unii Europejskiej mediów publicznych.
Dziekan Janusz Adamowski podkreślał, że media publiczne nie mogą być nastawione na generowanie zysków, w szczególności z reklam. Wspierając demokrację winny obejmować cały kraj i skupiska Polaków w Europie i świecie. Ich główne cechy to stabilność finansowa (abonament, powszechny w UE!), autonomia wobec władz państwowych, obiektywizm i misja polegająca na promowaniu tożsamości narodowej.
Jeden z czołowych dziennikarzy i prezenter „Wiadomości” TVP 1 Krzysztof Ziemiec zauważył trzy płaszczyzny oddziaływania mediów publicznych: polityczno-społeczną, narodową i kulturową. Koncentrował się na roli mediów w upowszechnianiu dobrych obyczajów i poprawnej polszczyzny, co jest nie do przecenienia wobec propagacji przez media komercyjne językowego prymitywizmu i wulgarnej często stylistyki.
Podczas trzydziestominutowej przerwy przyszło wymienić pierwsze uwagi i spostrzeżenia. W reprezentacyjnym holu Starej Biblioteki mogliśmy też wypróbować przygotowane przez organizatorów kawowo-herbaciane propozycje i skosztować kruche ciasteczka.
Następną część konferencji stanowił panel dyskusyjny „Czy są w Polsce potrzebne media publiczne”, który poprowadził drugi prezenter „Wiadomości” TVP 1 Piotr Kraśko. Prof. dr hab. Jacek Sobczak, sędzia Izby Karnej Sądu Najwyższego, zwrócił uwagę na brak ustawowej definicji mediów publicznych. Należałoby, być może, przepisać dobre prawo z dowolnego państwa zachodniego, a najlepiej Zjednoczonego Królestwa. Wiceprezes Polskiego Radia Paweł Majcher niepokoił się wykupieniem wielu stacji lokalnych przez zagranicznych inwestorów, którzy wykorzystują je jak nadajniki własnych często interesów.
Zastępca Redaktora Naczelnego Pionu Informacji i Publicystyki i Szef Działu Publicystyki Polsat S.A. Bogusław Chrabota zwrócił uwagę na zdecentralizowane mediów publicznych w USA, gdzie nie ma, tak jak w Europie, nadawców ogólnokrajowych, a lokalnych stacji radiowych i telewizyjnych jest niemal 1300. Nie nadają reklam, dofinansowywane są z budżetu państwa, korzystają ze wsparcia fundacji, sponsorów, a przede wszystkim słuchaczy, którzy ceniąc sobie amerykańskie wartości urządzają publiczne zbiórki pieniędzy. Tylko w tych stacjach można obejrzeć np. balet, koncerty symfoniczne, dobrej jakości programy edukacyjne.
Ciekawy był głos J.M. dr. Wojciecha Marczyka – Rektora Wyższej Szkoły Dziennikarskiej im. Melchiora Wańkowicza, który ubolewał nad kondycją wielu młodych dziennikarzy, pozbawionych zwykle gruntownej wiedzy, większego zapału, często chęci i zainteresowania własną pracą. Zniknęła relacja mistrz – uczeń. Dziś nieprzygotowanie do pracy pokrywa się dezynwolturą, co jest wynikiem braku szacunku i lekceważenia widza i słuchacza, a to wynosi się jeszcze z bylejakości domowej i marnej szkoły. Dodatkowy problem to niski poziom merytoryczny wielu programów publicystycznych, co jest, zdaniem prof. dr. hab. Jana Błaszczyńskiego, wynikiem aktualnych politycznych ustaleń.
W tym kontekście świetnie zabrzmiała w dyskusji wypowiedź operatora filmowego Macieja Czajkowskiego z BBC News (absolwenta Uniwersytetu Łódzkiego i London Film Academy). Zauważył, że kiedy dwa lata temu został zaproszony przez TVP, to realizacja godzinnego programu trwała 6 tygodni, podczas gdy on w BBC News podobny program robi w 6 dni. Zdefiniował też misję publiczną na podstawie BBC Editorial Guidelines i Royal Charter Charter for the continuance of the BBC, które gwarantują rzetelność dziennikarską, a w konsekwencji zapewniają jakość programów, są kreatywne, ale stawiają też wysokie wymagania odbiorcom (por. Maciej Czajkowski: BBC – bez gniewu i upodobań,
http://alfaomega.webnode.com/products/maciej%20czajkowski%3A%20bbc%20-%20bez%20gniewu%20i%20upodobań). [dostęp 9 maja 2011]
Po godzinie 14 zakończyła się interesująca nas część konferencji. Zjedliśmy przygotowany przez organizatorów lunch. Zrobiliśmy kilka pamiątkowych zdjęć, w tym oczywiście ze słynnym już „Wiecznym Studentem” dłuta wybitnego polskiego rzeźbiarza Andrzeja Renesa, twórcy pomników m.in. Marszałka Józefa Piłsudskiego, Premiera Władysława Grabskiego, Prymasa Stefana Wyszyńskiego, Prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, drzwi do Katedry Polowej Wojska Polskiego, pomnika ofiar katastrofy smoleńskiej w kaplicy Św. Doroty Bazyliki Mariackiej w Gdańsku, tablicy pamiątkowej ku czci Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego na ścianie Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie.
Potem nastąpił szczęśliwy powrót do domu. A legislatywie i mediom w Polsce dedykujemy:
- The Editorial Guidelines are the BBC’s values and standards. They apply to all our content, wherever and however it is received.
- All programmes made by the BBC, or an independent producer for broadcast on BBC licence fee funded services, must be free of product placement.
http://www.bbc.co.uk/guidelines/editorialguidelines [dostęp 9 maja 2011]
Tekst:
Adrian Filipczuk i Łukasz Michalak, klasa III I Prywatnego Liceum Ogólnokształcącego im. Marceliny Rościszewskiej w Płocku
Agata Kołodziejska, Karolina Łukasiak, Joanna Piotrowska, klasa II B Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Jagiełły w Płocku
Zdjęcia: Marek Mroczkowski, Łukasz Michalak
